“Ik krijg het huis niet afgehandeld met mijn ex. Ze reageert nergens meer op. Kan ik met jullie een zaak starten?”
“Mijn aannemer was begonnen met het weghalen van de buitenmuur. Daarna heb ik niets meer gehoord. Heb een andere aannemer noodreparaties moeten laten uitvoeren. Kan met jullie de schade op hem verhalen?”
“Schandalig dat je nu online mag gokken. het moet verboden worden om er reclame voor te maken. Kunnen jullie een rechtszaak voor me opstarten?”
Zo maar een greep uit aanvragen die bij ons binnen komen. Steeds meer mensen zetten de stap om het recht te gebruiken. Maar wanneer mag je dat zelf doen en wanneer moet je een advocaat inschakelen?
Bij de rechtspraak kun je navragen wanneer wel een advocaat in te schakelen en wanneer een advocaat niet nodig is voor civiele procedures. Daar zie je een hele lijst. Maar om het makkelijk te maken geven we in deze blog een paar vuistregels om het snel zelf te bepalen.
Strafrechtelijke zaken
Maar voordat we dat doen meteen maar de eerste teleurstelling. Als iemand echt rottigheid heeft uitgehaald en er is sprake van strafbare feiten kun je niet zelf een zaak starten. Bel in die situatie met de politie en doe aangifte. Zij overleggen met het Openbaar Ministerie en pakken de zaak op. Als ze capaciteit hebben, uit eigen ervaring kunnen we helaas zeggen dat dat vaak niet het geval is. Maar dat is voer voor een andere blog 😉
ALS je aangifte doet, neem dan in ieder geval acht al het bewijs mee dat je hebt. Hoe overtuigender en voor de hand liggend het bewijs hoe groter de kans dat er daadwerkelijk een strafrechtelijke procedure wordt opgestart.
Civiele procedures
Als er geen sprake is van strafbare feiten, kun je het civiele recht voor je laten werken. Binnen het civiele recht heb je de civiele kamer en de kantonrechter. Beide hebben hun eigen rechtbank met eigen regels. Grofweg kun je zeggen dat de kantonrechter er is voor ‘kleine(re)’ zaken en de civiele kamer voor ‘grotere’ zaken. Procederen met grotere zaken bij de civiele kamer (of rechter) vereist altijd de inzet van een advocaat.
Zelf procederen zonder advocaat gaat dus altijd bij de kantonrechter. Of je echt zonder advocaten een zaak mag indienen verschilt zoals gezegd van soort zaak tot soort zaak. Drie gevallen waarin je geen advocaat nodig hebt om een rechtszaak te starten bij de kantonrechter:
Drie vuistregels om te bepalen of je zonder advocaat mag procederen
1. de vordering heeft een bepaalde waarde van minder dan € 25.000
Als je zelf een conflict wil voorleggen aan de rechter dan mag de waarde van je vordering niet hoger zijn dan € 25.000. De vordering is datgene dat je wilt hebben als je gelijk krijgt. Bijvoorbeeld geld terug, een schadevergoeding. Is je vordering wel hoger dan dien je je rechtszaak in bij de civiele rechter in plaats van de kantonrechter. Zoals aangegeven via een advocaat. Deze grens van de hoogte van de vordering geldt voor diverse rechtsgebieden.
In dit geval kun je zelf actie ondernemen om je geld terug te krijgen. Tot een waarde van € 25.000 kun je zelf bij de kantonrechter een procedure aanspannen. Voor de schade die je hebt opgelopen als gevolg van de oplichting kun je een schadevergoeding aanvragen.
De kantonrechter doet dus zaken van ‘lagere’ waarde. Daarom is het zo van belang dat je de kosten laag kunt houden. Anders wegen de kosten al snel niet op tegen wat het op kan leveren.
2. een vordering van onbepaalde waarde
Dit is een bijzonder geval. Let op: als je geen waarde kan hangen aan je vordering heet dat ‘onbepaalde waarde’. In dat geval verwijst de kantonrechter je ook door naar de civiele rechter, met (je raadt het al) een verplichte advocaat… Wil je goedkoop zelf procederen? Zorg er dan voor dat je goed kunt onderbouwen welke waarde (of schade) er gemoeid is met je probleem.
Een uitzondering hierop zijn zaken die je als particulier aanspant tegen de overheid (gemeente, staat). Dit zijn vaak principe zaken. Denk aan het verbod op reclame tegen online gokken. Hoewel dit ‘grote’ zaken lijken, kun je ze toch bij de kantonrechter aanspannen. Gewoon als particulier zonder een advocaat in te schakelen.
3. er spelen geen sterke emoties
Dit is niet echt een criterium, maar toch. Volgens ons wel goed om te beseffen. Naast dat ze juridische kennis hebben geldt voor alle advocaten dat ze geen emotionele binding hebben met jouw zaak. Bij conflicten waar emoties hoog op (kunnen) lopen, is dat een voordeel. Niet in de laatste plaats voor de rechter om een goed beeld te krijgen. Vandaar dat op onze website ook groot staat: zet je emoties in de koelkast!
Natuurlijk kun je op een aannemer die je laat zitten ook boos worden. Of een conflict over huurzaken. Maar over het algemeen zijn de problemen die jou echt als persoon raken toch het meest emotioneel. Denk daarbij aan bijvoorbeeld echtscheiding of voogdij. Sommige arbeidszaken geldt het ook voor.
Tot slot
Dezelfde regels gelden voor een kort geding. Een kort geding wil alleen zeggen dat je zaak snel afgehandeld moet worden. Je voelt het al aankomen, dat is vaak zo als er een duidelijke deadline is. De publicatie van een opiniestuk, een tv-uitzending. Bovendien is er weinig tijd geweest om te reageren. Een probleem op 1 november terwijl je al sinds april weet dat het er aan zit te komen, is voor een rechter vaak geen reden om een kort geding toe te staan. Je hebt dus ook zelf hierin verantwoordelijkheid! Maar ook een kort geding mag je zelf doen, mits dat ‘normaal’ ook mag.
Nu begrijpen we heel goed dat het best spannend is om zelf te procederen. Een beetje hulp is vaak toch wel fijn (lees trouwens onze blog over zelf procederen als je daar meer over wilt weten). Bedenk dat er meer mogelijkheden voor juridische hulp en juridisch advies zijn dan een advocaat in de arm nemen. Het juridisch loket geeft gratis en direct juridisch advies. Ook een rechtsbijstandverzekeraar helpt je vaak bij de intake op weg. Daar kun je ook terecht als je geen verzekering hebt. Vaak wel tegen stevige tarieven… Maar bedenk dat je tot wel 10x lagere kosten hebt als je zelf procedeert dan met een advocaat… Wij geven je geen inhoudelijk advies. We denken wel met je mee maar ons advies beperkt zich tot proces advies. Welke stappen gaan er komen, wat moet je wanneer doen en waar moet je op letten. Een goed voorbereid mens telt voor twee.
